روش های گوناگونی برای درمان پوکی استخوان وجود دارد از جمله درمان هی دارویی ، ورزش ، تغذیه مناسب و ترک سیگار. در درمان پوکی استخوان از هورمون های بدن نیز برای بهبودی استفاده می شود.
روش های درمان پوکی استخوان
درمان پوکی استخوان چیست؟
درمان پوکی استخوان شامل دارو همراه با تغییر سبک زندگی است.
اگر تحت درمان پوکی استخوان هستید ، معمولا در مورد روش درمانی خود سوالات زیر پیش می آید .
بهترین دارو برای شما است؟
چه مدت باید آن را مصرف کنید؟
چرا دوست شما فقط یک بار در ماه قرص مصرف می کند ، اما پزشک شما هر هفته یک قرص را توصیه می کند؟
داروهای پوکی استخوان
داروهای پوکی استخوان کدامند ؟
بیس فسفوناتها معمولاً اولین انتخاب برای درمان پوکی استخوان هستند. این داروها شامل:
قرص آلندرونات (Fosamax) ، یک قرص هفتگی
۲- قرص ریزدرونات (Risedronate Actonel) ، یک قرص در هفته یا هر ماه یک قرص
۳- قرص ایباندرونات (Ibandronate Boniva) ، یک قرص در هر ماه
۴- آمپول ایباندرونات سه ماه یک آمپول وریدی (IV)
۵- آمپول زولدرونیک اسید ، (Reclast) ، تزریق وریدی (IV) هر سال یک عدد
۶- دنوزوماب است (پرولیا ، Xgeva). دنوزوماب که به بیس فسفوناتها ارتباطی ندارد ، ممکن است در افرادی که نمی توانند بیس فسفونات را مصرف کنند ، مانند برخی از افراد با کاهش عملکرد کلیه ، استفاده شود.
دنوزوماب با تزریق کم عمق ، دقیقاً در زیر پوست ، هر شش ماه یک بار تجویز می شود.
تحقیقات اخیر نشان می دهد که احتمال شکستگی ستون فقرات پس از قطع داروی دنوزوماب وجود دارد ، بنابراین مهم است که آن را به طور مداوم مصرف کنید.
عوارض جانبی قرص های بی فسفونات چیست؟
عوارض اصلی قرص های بی فسفونات شامل :
۱- ناراحتی معده و سوزش مری است. پس از مصرف آنها لازم است به مدت 30 تا 60 دقیقه دراز نکشید و خم نشوید تا از ورود دارو در مری جلوگیری کنید. بیشتر افرادی که این نکات را رعایت می کنند این عوارض را ندارند.
قرص های بیس فسفونات به خوبی جذب معده نمی شوند. مصرف دارو با یک لیوان کامل آب با معده خالی ممکن است کمک به جذب آن کند. به مدت 30 تا 60 دقیقه چیز دیگری نخورید ، پس از آن می توانید غذا بخورید ، مایعات دیگر بنوشید و داروهای دیگری مصرف کنید.
آیا بیس فسفونات های وریدی مزیتی نسبت به فرم قرص دارند؟
اشکال وریدی بیس فسفونات ها مانند ایباندرونات و زولدرونیک اسید باعث ناراحتی معده نمی شوند. تزریق دارو هر سه ماه یا هر سال یک بار آسان تر از مصرف قرص هفتگی یا ماهانه است .
بیس فسفونات های داخل وریدی در برخی افراد علائم خفیف مانند آنفولانزا ایجاد می کنند ، اما معمولاً فقط پس از تزریق اول این علائم ایجاد می شوند. با مصرف استامینوفن (تایلنول ، دیگران) قبل و بعد از تزریق می توانید اثر آن را کم کنید.
آیا داروهای پوکی استخوان می توانند به استخوان های شما آسیب بزنند؟
عارضه بسیار نادر بیس فسفونات ها و دونوزوماب ، شکستگی یا ترک خوردن در وسط استخوان ران است. این آسیب ، که به شکستگی غیرمعمول ران معروف است ، می تواند باعث ایجاد درد در ران یا کشاله ران شود که در ابتدا کم است و ممکن است به تدریج بدتر شود.
بیس فسفونات ها و دونوزوماب همچنین می توانند باعث استئونکروز( از بین رفتن قسمتی استخوان فک ) شوند ، این وضعیت نادر است ، به طور معمول پس از کشیدن دندان یا سایر کارهای دندانپزشکی تهاجمی در بیمارانی که این دارو را مصرف می کنند دیده می شود. این اتفاق بیشتر در افراد مبتلا به سرطان رخ می دهد که استخوان آنها گرفتار است و دوزهای بیشتری از بیس فسفونات را برای پوکی استخوان استفاده می کنند. فک این افراد پس از کارهای دندانپزشکی خوب جوش نمی خورد.
آیا باید مدتی پس از مصرف بیس فسفونات ها دارو را به طور موقت قطع کنیم؟
خطر ایجاد شکستگی غیرمعمول ( آتی پیکال Atypical ) استخوان ران یا استئونکروز فک با مصرف طولانی مدت بیس فسفونات افزایش می یابد. بنابراین ممکن است پزشک پیشنهاد کند که شما به طور موقت مصرف این نوع دارو را متوقف کنید. این عمل را تعطیلات دارو می گویند (Drug Holiday)
با این حال ، حتی اگر مصرف دارو را قطع کنید ، اثرات مثبت آن می تواند پابرجا بماند. به این دلیل است که پس از چندین سال مصرف بیس فسفونات ، دارو در استخوان شما باقی می ماند.
به دلیل این اثر طولانی مدت ، بیشتر متخصصان معتقدند که منطقی است افرادی که در طول درمان استخوان آنها شکستگی پیدا نکرده و در سنجش تراکم استخوان ، تراکم استخوان خود را حفظ کرده اند ، پنج سال پس از مصرف دی فسفات ها برای مدت موقتی داروی خود را قطع کنند.
آیا از هورمون ها برای درمان پوکی استخوان استفاده می شود؟
استروژن ، که گاهی اوقات با پروژستین تجویز می شود ، در چندین سال قبل برای درمان پوکی استخوان استفاده می شد. این روش درمانی می تواند خطر لخته شدن خون در پاها ، سرطان آندومتر ، سرطان پستان و احتمالاً بیماری قلبی را افزایش دهد. امروزه از داروهای استروژن و پروژسترون معمولاً برای خانمهایی که در معرض خطر شکستگی هستند و نمی توانند داروهای دیگر پوکی استخوان را مصرف کنند استفاده می‌شود.
خانم هایی که برای کاهش علائم یائسگی ، مانند گرگرفتگی ، از درمان جایگزینی هورمون یعنی استروژن و پروژسترون استفاده می کنند ، معمولا در استخوان آنها نیز اثرات مثبت دارو برای جلوگیری از پوکی استخوان دیده می شود. اما توصیه های فعلی می گویند از کمترین دوزهورمون ها برای کوتاه ترین زمان استفاده کنید.
رالوکسیفن (Evista) ، گرچه داروی غیر هورمونی است ، اما شبیه استروژن بر روی استخوان ها عمل می کند. در واقع از استروژن تقلید می کند. بنابراین می تواند جایگزین استروژن در خانم های یائسه بشود. مصرف این دارو می تواند خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان پستان را کاهش دهد. گرگرفتگی یک عارضه جانبی شایع در مصرف رالوکسیفن است. رالوکسیفن همچنین ممکن است خطر لخته شدن خون را افزایش دهد.
داروهای پوکی استخوان چگونه کار می کنند؟
در طول زندگی شما ، تمام استخوان های شما به طور مداوم تجزیه و بازسازی می شوند. با افزایش سن - به خصوص پس از یائسگی - استخوان ها با سرعت بیشتری تجزیه می شوند. از آنجا که بازسازی استخوان با سرعت کمتری انجام می شود ، استخوان ها خراب شده و ضعیف می شوند بنابراین فرد دچار پوکی استخوان می‌شود.
بیشتر داروهای پوکی استخوان باعث کاهش سرعت تجزیه استخوان ها می شوند. برخی از آنها با سرعت بخشیدن به روند استخوان سازی کار می کنند. هر دو مکانیسم باعث تقویت استخوان و کاهش احتمال شکستگی می شود.
کدام داروها به تسریع روند استخوان سازی کمک می کنند؟
داروهای استخوان سازی عبارتند از:
تریاپاراتید ( فورتئو) (Teriparatide Forteo)
نوع ایرانی آن سینو پار Cinnopar است .
آبالوپاراتید (تیملوس) (Abaloparatide Tymlos)
روموزوماب ( اونیتی) (Romosozumab Evenity)
این نوع داروها به طور معمول برای افرادی که تراکم استخوان بسیار کمی دارند ، دچار شکستگی شده اند یا پوکی استخوان ناشی از مصرف داروهای استروئیدی دارند ، اختصاص دارد.Teriparatide و abaloparatide نیاز به تزریق روزانه دارند. مطالعات روی موشهای آزمایشگاهی افزایش خطر ابتلا به سرطان استخوان را نشان داد ، بنابراین این داروها در افرادی که در معرض خطر بالای سرطان استخوان هستند استفاده نمی شود. تاکنون افزایش سرطان استخوان در انسانهایی که این داروها را مصرف کرده اند مشاهده نشده است.
روموزوزوماب بصورت تزریق ماهانه در مطب پزشک تجویز می شود. این یک داروی جدید است و عوارض جانبی طولانی مدت آن هنوز شناخته نشده است ، اما این دارو به افرادی که اخیراً سکته مغزی یا قلبی داشته اند داده نمی شود. درمان پس از 12 دوز ماهانه متوقف می شود.
داروهای سازنده استخوان مانند فورتئو یا سینوپار چه مدت باید مصرف شوند؟
داروهای سازنده استخوان مانند فورتئو یا سینوپار می توانند فقط برای یک یا دو سال مصرف شوند و پس از توقف دارو دوباره استخوان شروع به پوک شدن می کند.بنابراین پس از قطع داروی فوق برای محافظت از استخوان ساخته شده ، باید مصرف داروی تثبیت کننده استخوان مانند بیس فسفونات را شروع کنید.
آیا دارو به تنهایی می تواند پوکی استخوان را درمان کند؟
به عنوان تنها درمان پوکی استخوان به طور کامل به دارو اعتماد نکنید. تغییر در شیوه زندگی نیز مهم است که شامل :
۱- ورزش: تحرک بدنی و فعالیت های بدنی که تعادل و وضعیت بدن را بهبود می بخشد ، می توانند استخوان ها را تقویت کرده و احتمال شکستگی را کاهش دهند. هرچه شما بیشتر فعال و انعطاف پذیر باشید ، احتمال افتادن و شکستن استخوان کاهش می یابد.
۲- تغذیه ی خوب: رژیم غذایی سالم داشته باشید و اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی کلسیم و ویتامین D مصرف می کنید.
۳- سیگار کشیدن را ترک کنید: سیگار کشیدن باعث از بین رفتن استخوان می شود.