امروزه متاسفانه پزشکان زیادی هستن که بی دلیل و به سرعت جراحی باز دیسک کمر انجام می دهند، ولی دکتر اسحاقی با چهار روش درمانی دیسک کمر در خدمت شما عزیزان می باشد. شما میتوانید فایل صوتی این مقاله را بشنوید
روش های نوین درمان دیسک کمر بدون جراحی
درمان دیسک کمر بدون جراحی
امروزه تبلیغات زیادی در فضای مجازی و توسط پزشکان غیر جراح در مورد درمان های غیر جراحی دیسک کمر می شود. در واقع همه جراحان، بیمارانی که دچار بیماری دیسک کمر هستند را اول درمان غیر جراحی میکنند و درمان جراحی تنها در مواردی انجام می‌شود که بیمار به درمان های ساده تر و درمانهای غیر جراحی پاسخ نداده است. زمان پاسخ دادن باید ظرف یک تا دو ماه باشد یعنی اگر بیمار ظرف یک تا دو ماه با درمان های غیر جراحی کاملا خوب شود معمولاً نیازی به درمان جراحی دیسک کمر ندارد اما در کشور ما متاسفانه بیماران این زمان را در نظر نمی‌گیرند. سالها در انتظار بهبود بیماری با درمانهای غیر جراحی می‌نشینند که در نهایت به ضرر آنها می شود. به همین جهت است که در این مقاله در مورد درمان های دیسک کمر بدون جراحی صحبت می کنیم.
میزان ابتلای افراد به بیماری دیسک کمر چقدر است؟
در هر سال از هر هزار نفر جمعیت برحسب نژاد و نوع کار و شیوه زندگی بین ۵ تا ۲۰ نفر مبتلا به پارگی دیسک کمر می شوند. به طور متوسط از هر هزار نفر جمعیت سالانه ۱۲ نفر به بیماری پارگی مبتلا می شوند. مردان دو برابر زنان به بیماری دیسک کمر مبتلا می شوند. یعنی در یک کشوری ۸۰ میلیونی سالانه تقریباً یک میلیون نفر مبتلا به پارگی دیسک کمر می شوند. تقریبا ۸۰ درصد کسانی که به پارگی دیسک کمر مبتلا می شوند با درمان های جراحی ، غیر جراحی بهبود پیدا میکنند و در حدود ۲۰ درصد افرادی که دچار دیسک کمر هستند یا تنگی کانال نخاعی هستند نیاز به درمانهای غیر جراحی دارند. امروزه ترس از جراحی در ایران به صورت یک تابو عمومی درآمده است که صحیح نیست. زیرا بیماری که به درمان های غیر جراحی پاسخ ندهند، قاعدتاً باید جراحی شوند و در صورتی که جراحی نشوند، ممکن است نقص عصبی به صورت فلج شدن در اندام های تحتانی و یا اختلال در کنترل ادرار و مدفوع ،یا اشکال در شیوه زندگی برای بیمار پیش آید. در بیماریهای جراحی یک زمانی وجود دارد که جراحی موثر است و خارج از آن زمان دیگر جراحی اثر زیادی ندارد. این زمان را اصطلاحاً "زمان طلایی جراحی" می نامند و این زمان طلایی جراحی در دیسک کمر بین ۱ تا ۲ ماه است و قاعدتاً پس از آن اعمال جراحی نتیجه زیاد خوبی را دربرندارد. بنابراین بیمارانی که به درمان های غیر جراحی پاسخ نمی دهند باید در اولین فرصت عمل جراحی کنند، زیرا در غیر این صورت زمان طلایی یعنی زمانی که جراحی میتواند برای بیمار کاری را انجام دهد را از دست می‌دهند و دیگر عملاً بیماری غیرقابل درمان می شود. متاسفانه اکثر بیماران مبتلا به دیسک کمر این زمان را از دست می دهند . یعنی زمانی جراحی میکنند که عملاً جراحی کمک زیادی به بیمار نمی کند .
دکتر قاسم اسحاقی ، جراح و فوق تخصص دیسک و ستون فقرات
درمانهای غیر جراحی دیسک کمر چیست؟
درمانهای غیر جراحی دیسک کمر شامل مجموعه‌ای از روش‌ها و تدابیری است که بهبود علائم دیسک کمر را به دنبال دارند. درمانهای غیر جراحی عبارتند از:
- فیزیوتراپی: تمرینات فیزیکی و تکنیک‌های درمانی مانند تمرینات استحکام بندی عضلات پشتی، کشش و اصلاحی، تمرینات تقویتی و تکنیک‌های ماساژ می‌توانند عضلات پشتی را تقویت کرده، انعطاف‌پذیری عضلات را بهبود بخشند و فشار روی دیسک را کاهش دهند.
- درمان دارویی: استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مسکن‌ها، مرخص‌کننده‌ها، داروهای ضد اسپاسم عضلانی و ضد اضطراب میتواند در کاهش درد و التهاب مرتبط با دیسک کمر مؤثر باشد. مصرف داروها باید تحت نظر پزشک تجویز شود.
- تزریقات محلی: تزریقات استروئیدها یا مواد ضدالتهابی به منطقه دردناک میتواند بهبود درد و التهاب را فراهم کند. این تزریقات معمولاً تحت راهنمایی تصویری مانند اسکن افتراقی تزریق میشوند.
- آموزش و تغییر رفتار: آموزش به بیماران درباره نگرش‌ها و رفتارهای صحیح در روزمره که ممکن است فشار روی دیسک را کاهش دهند، مفید است. این شامل بهبود حالت نشستن، انجام فعالیت‌های جسمانی با تکنیک‌های صحیح و رعایت اصول ارتجاعی است.
- کمپرس و گرما: استفاده از کمپرس یخ یا کمپرس گرم، یا استفاده ترکیبی از آنها میتواند در کاهش درد و التهاب مؤثر باشد. این روش‌ها باید به طور مناسب و با راهنمایی پزشک یا متخصص تربیت بدنی استفاده شوند.
با توجه به شرایط و شدت علائم، پزشک متخصص میتواند ترکیبی از درمانهای غیر جراحی را تجویز کرده و برنامه درمانی مناسب را برای هر فرد تنظیم کند.
1- داروهای ضدالتهاب و دیسک کمر
1- داروهای ضدالتهاب و دیسک کمر
وقتی که دیسک پاره می شود یا فشاری بر روی ریشه عصبی وجود دارد باعث آزاد شدن موادی از دیسک پاره شده می شود که این مواد خود باعث التهاب می شوند. التهاب یعنی ورم میکروسکوپی در یک عضو مثلا کمر یا زانو.
نحوه ایجاد التهاب چگونه است؟
موادی که در اثر پارگی دیسک آزاد می شوند ، باعث فراخواندن گلبولهای سفید از داخل خون به منطقه آسیب دیده می‌شود. به طور کلی بدن ما هرگاه در مقابل هر تهاجم قرار بگیرد اولین واکنش آن پیاده کردن سربازان دفاعی بدن در محل ضایعه دیده است ( که در واقع گلبولهای سفید هستند). هدف از ورود گلبولهای سفید در اطراف دیسک کمر این است که دیسک بیرون زده و پاره شده را بخورند و در ضمن سلول های بیگانه خوار نیز در اطراف محل التهاب فعال می شوند که اصطلاحا سلول های فاگوسیت نامیده می شوند. به این ترتیب بدن سعی می‌کند که جسم خارجی را که در این مورد دیسک پاره شده است را از بین ببرد اما اکثر اوقات موفق نمی شود.
به طور کلی هر جا التهابی رخ دهد به دنبال آن درد در آن عضو ایجاد می شود.
زیرا از یک طرف دیسک پاره شده جا را برای عصب تنگ می‌کند و از طرف دیگر اضافه شدن التهاب باعث می شود محل قرار گرفتن بیشتر تنگ بشود. پارگی یا خرابی دیسک با دو مکانیزم باعث ایجاد درد می شود: یکی با میزان فشاری است که بر روی ریشه عصبی می آورد و دوم با حجم است که بر روی ریشه عصبی تحمیل می‌کند یعنی مقدار جایی را که برای ریشه عصبی تنگ می کند. بنابراین میزان درد یا علائم عصبی بیمار به جمع این دو فاکتور بستگی دارد. اولین اقدام انسان مبارزه با این التهاب می باشد. برای این منظور اولین بار دیده شد که برگ درخت بید باعث بهبود درد این بیماران می شود. از صدها سال پیش هنگامی که یک فرد دچار کمر درد می شد اطبا و حکیمان شاخه های درخت بید را بر روی کمر بیمار قرار می‌دادند. حدود ۱۰۰ سال پیش دانشمندی موثر بودن درخت بید در کاهش درد و تب را به صورت علمی اثبات کرد و عصاره تنه درخت بید را به دست آورد که آسپیرین نامیده شد. به این ترتیب اولین ماده ضد التهاب توسط انسان کشف شد. بعدها مواد ضد التهاب دیگری مانند بروفن ، دیکلوفناک و غیره اضافه شد. سالها بعد پروستاگلاندین کشف شد و دیدند که در صورتیکه برای ایجاد التهاب لازم است که در بدن پروستاگلاندین ساخته شود و در واقع وقتی سلول صدمه می خورد برای جلوگیری از صدمه بیشتر پروستاگلاندین تولید می کند و داروهای ضد التهاب میزان پروستاگلاندین را کم میکنند. به این ترتیب مکانیزم داروهای ضد التهاب نیز کشف شد . بنابرین این داروها در واقع جلو ساخته شدن پروستاگلاندین ها را می گیرند و باعث میشوند که گلبول های سفید به محل پارگی دیسک فراخوانده نشود.
۲- داروهای شل کننده عضلانی
داروی بعدی که در درمان دیسک به کار می‌رود داروی شل کننده عضلانی است مثل متوکاربامول و باکلوفن یا تیزانیدین. زیرا وقتی که فشاری بر روی ریشه عصبی است باعث می شود که عضله تحت تأثیر جریانهای الکتریکی مداوم قرار گیرد ودر تمام ۲۴ ساعت به حالت انقباض در آید. خود این انقباض عضله باعث جمع شدن اسیدلاکتیک در درون آن و ایجاد درد می‌شود. علت دیگر اینکه انقباض مداوم عضله باعث درد می شود این است که عضلات دچار کمبود اکسیژن می شوند. حال اگر ما با داروهای شل کننده عضلانی ، عضله را از این حالت خارج کنیم ، درد بیمار بهتر می شود.
شکل 2 - گرما درمانی برای دیسک کمر
۳- گرما درمانی
از قدیم الایام بشر به این مسئله دست یافته بود که با گرم کردن کمر و یا هر عضوی درد آن بهبود پیدا می‌کند و به همین جهت با پیشرفت علم فیزیوتراپی استفاده از اشعه ماوراء بنفش و مادون قرمز در درمان بیماریها شایع شد. به همین جهت وقتی که به فیزیوتراپی ها مراجعه می‌کنید معمولاً یک لامپ که رنگ قرمز یا رنگ بنفش دارد را روشن کرده و بر روی کمر بیمار قرار می دهند.
4 - سرما درمانی
سرما درمانی یا استفاده از کیسه یخ برای درمان التهابات و آسیب دیدگی بافت های نرم استفاده می شود. در موارد درد ناشی از بیرون زدگی دیسک کمر کمپرس های یخ، بسته های ژل یخ می تواند باعث کاهش درد والتهابات در اطراف عصب های ستون فقرات که در اثر پارگی دیسک کمر تحریک شده اند شود.
شکل 3 - ماساژ درمانی دیسک کمر
5 - ماساژ کمر
راه بعدی استفاده از ماساژ در درمان کمردرد می باشد. در واقع با استفاده از این کار جریان خون در کمر افزایش می یابد و باعث می شود مواد سمی که باعث التهاب می شوند از مرحله ضایعه دور شوند. عضله ها از حالت اسپاسم خارج میشوند. فاست ها که از حالت تنظیم شده خارج شده بودند دوباره منظم می شوند.
شکل 4 - طب سوزنی
6 - طب سوزنی
طب سوزنی در واقع یک شاخه ای از طب سنتی چین و از جمله درمان های طبی است که در آن با فرو کردن سوزن های نازکی در نقاط خاصی از بدن باعث تغییراتی در نحوه عملکرد بدن و درمان بعضی از بیماریها می شود.در طب سوزنی ، سوزن حداکثر تا روی عضله وارد می‌شود ( معمولاً سوزن را در بافت زیر جلدی یا بافت چربی فرو می کنیم ) به همین جهت سوزنی که مورد استفاده در طب معمولاً باعث درد نمی شود. طب سوزنی امروز در درمان کمردرد و درد سیاتیک به کار می رود و اثرات آن بیشتر از اثرات پلاسبو PLACEBO یا شبه دار می باشد و گاهی در کاهش درد با اثرات داروها ضد التهاب برابری می کند.
7 - استفاده از کشش کمری
از زمان بوعلی سینا متوجه شده بودند که با کشیدن کمر درد بیمار بهبود می یابد . کشش کمر گاهی باعث جا افتادن دیسک می شود و نیز باعث شل شدن عضلات و رفع اسپاسم عضلانی و تنظیم شدن فاستهایی ( مفاصل ستون فقرات ) می شود که از حالت تنظیم خارج شده بودند.
8 - بی حرکت کردن ستون فقرات ( استفاده از کمربند طبی)
انسان به تجربه متوجه شده بود که وقتی بیماری دچار دیسک کمر می باشد با هر حرکتی درد کمر و اندام تحتانی او تشدید می شود. بنابراین اگر با بستن کمربند باعث محدود کردن حرکت کمر بیمار شویم درد بیمار بهبود پیدا می‌کند.
شکل 4 - تزریق اپیدورال و فاست به دیسک کمر
8 - تزریق در داخل مفاصل ستون مهره ها یا فضای اپیدورال
در صورتی که بیمار به درمان های طبی و درمانهای فیزیوتراپی پاسخ ندهد می‌توان در فاست های بیمار یا در سوراخ بین مهره ای و یا در فضای اپیدورال ماده ضد التهاب مانند کورتون را که در واقع قویترین ماده ضد التهاب می باشد که توسط انسان تاکنون ساخته شده است وارد نمود. قاعدتاً وقتی که ماده ضد التهاب مستقیماً در کنار ریشه عصبی قرار بگیرد و تاثیر آن ۱۰ برابر هنگامی است که این ماده ضد التهاب خورده شود. بنابراین تزریق در فضای اپیدورال و در اطراف ریشه های عصبی درمان بسیار خوبی است.
شکل 5 - کم کردن فشار دیسک با لیزر
9- کم کردن فشار دیسک با سوراخ کردن آن و ایجاد یک حفره در وسط آن توسط اشعه لیزر
در صورتی که بیمار به درمان های فوق پاسخ ندهد ، می‌توان از به کار بردن اشعه لیزر که با یک سوزن در واقع از راه سوراخ بین مهره ای وارد فضای دیسکی می شود استفاده کرد. اشعه لیزر را به این ترتیب وارد فضای دیسک میکنند و در داخل فضای دیسک یک حفره کوچک ایجاد می‌شود و در واقع فشار داخل دیسک کم می شود. درست مانند لاستیک اتومبیل که با ایجاد یک سوراخ پنچر می‌شود. قاعدتاً فشار داخل دیسک کم می‌شود و بیرون زدگی دیسک کمتر می‌شود و گاهی با ایجاد فشار منفی سعی میکنند هسته پاره شده دیسک را به محل اولیه خود برگردانند. معمولاً همانطور که ذکر شد ۸۰ درصد بیماران با درمانهای غیر جراحی بهبود پیدا می کنند قاعدتاً بیماری که با درمانهای غیر جراحی بهبود پیدا نکند نیاز به درمانهای جراحی خواهد داشت که در مباحث دیگر در مورد آنها صحبت شده است.