عصب سیاتیک بلندترین و قطورترین عصب بدن است. این عصب از اتصال ریشه های عصبی عصب چهارم کمری تا عصب سوم لگنی L4-S3 به وجود می آیدعصب سیاتک و روش های درمان عصب سیاتیک
فصل 1 - عصب سیاتیک چیست؟
عصب سیاتیک بلندترین و قطورترین عصب بدن است. این عصب از اتصال ریشه های عصبی ، عصب چهارم کمری تا عصب سوم لگنی L4-S3 به وجود می آید. به عبارت دیگر این عصب از اتصال 5 ریشه عصبی در کمر و لگن بوجود می اید. سپس از لگن خارج شده از پشت باسن به پشت ران رفته و در بالای زانو به دو شاخه به نام عصب تبیال و عصب پرونئال تقسیم می شود.
عصب تیبیال به پشت ساق و سپس کف پا می رود و حس کف پا و حرکت عضلات خم کننده مچ پا را بر عهده دارد. عصب پرونئال در ناحیه زانو به دو شاخه پرونئال سطحی و عمقی تقسیم میشود. هر دو عصب پرونئال سطحی و عمقی از جلو استخوان های ساق به پایین آمده و به پشت پا میروند. عصب پرونئال عمقی به عضلات جلوی ساق یا عضلاتی که پا را به سمت بالا و عقب می کشند عصب می دهد. عصب پرونئال سطحی حس پشت پا را عصب می دهد.
آسیب عصب سیاتیک
عصب سیاتیک و شاخه های آن در هرنقطه از مسیر عصب از لگن تا نوک انگشتان پا در معرض آسیب هستند. شایع ترین علت بیماری در عصب سیاتیک تحت فشار قرار گرفتن ریشه های عصبی آن به علت پارگی دیسک بین مهره ای است که باعث درد در مسیر این عصب می شود.
علت دیگر درد در مسیر عصب سیاتیک سندروم پیریفورمیس است. در سندروم پیریفورمیس عصب سیاتیکی هنگامی که از زیر عضله پیریفورمیس عبور می کند تحت فشار قرار گرفته و باعث درد سیاتیکی می شود .
شکستگی ها و دررفتگی های لگن و مفصل ران نیز باعث صدمه این عصب ناحیه لگن می شوند .
دررفتگی زانو یا شکستگی های اطراف زانو و شکستگی های استخوان نازک نی ممکن است شاخه پرونئال عصب سیاتیک در ناحیه زانو را صدمه بزند. گاهی صدمه عصب سیاتیک ناشی از عوارض اعمال جراحی لگن و یا زانو انجام است. گاهی شاخه پرونئال عصب سیاتیک پس از گچ گیری نامناسب و یا انداختن یک پا بر روی پای دیگر به مدت طولانی اسیب می بیند.
عصب سیاتیک بلندترین عصب بدن انسان است. آسیب به عصب سیاتیکی در نقاط مختلف در مسیر عصب از لگن تا بالای ساق ایجاد می شوند. عصب سیاتیک در بالای ساق پا به دو شاخه تقسیم می شود به نام عصب پرونئال مشترک و عصب تیبیال خلفی یا پشتی. که پرونئال مشترک به پرونئال سطحی و عمقی تقسیم می شوند. صدمه هر شاخه این عصب می تواند علایم خاصی ایجاد کند : صدمه عصب تیبیال باعث عدم توانایی در پایین آوردن مچ پا و خم کردن انگشتان پا می شود مثال فرد نمی تواند به پدال گاز یا ترمز فشار وارد کند . صدمه عصب تیبیال همچنین باعث کاهش حس کف پا و زیر انگشتان پا میشود . زیرا این عصب به عضلات اکستانسور مچ پا و انگشتان پا عصب میدهد . صدمه عصب پرونئال عمقی باعث عدم توانایی در بالا آوردن مچ و انگشتان پا میشود . صدمه عصب پرونئال سطحی باعث کاهش حس پشت پا و انگشتان پا میشود .
درمان صدمات عصب سیاتیک
در شکستگی ها و یا دررفتگی های لگن ابتدا لازم است استخوان یا مفصل در رفته را جا انداخت . در اکثر مواقع جا انداختن استخوان یا مفصل باعث برگشت کارکرد عصب می گردد. در صورت عدم بهبود بعد از دو ماه عمل جراحی برای ترمیم عصب آسیب دیده صورت می گیرد .
در صدماتی که بدنبال زخم های باز مانند اصابت چاقو و اشیا نوک تیز ایجاد می شود معمولا باعث پارگی عصب شده بنابراین فرد باید جراحی شده و عصب پاره دوخته شود .
درکل نتایج جراحی عصب سیاتیک و شاخه های آن زیاد همیشه رضایت بخش نیست. یکی از شایع ترین عوارض صدمه به این عصب عدم توانایی در بالا آوردن مچ پا می باشد که اصطلاحا پای افتاده یا Foot drop نامیده می شود که معمولا برگشت نا پذیر است. برای درمان این عارضه معمولا تاندون های دیگر مثلا تاندونی که کف پا را به پایین می برد استفاده شود . به این روش تاندون ترانسفر یا انتقال تاندون گفته می شود. وقتی مچ پا به علت اسیب به این عصب بالا نمی آید از بریس مچ پا استفاده می کنیم .